Korzystne położenie geograficzne, zróżnicowanie klimatu i gleby idealne do uprawy winorośli sprawiły, że obszar Republiki Chorwacji wyjątkowo nadaje się do rozwoju uprawy winorośli i winiarstwa. Liczne stanowiska archeologiczne i świadectwa historyczne świadczą o czasach, gdy Grecy, plemiona Ilirów i Rzymianie szerzyli kulturę uprawy winorośli i delektowali się winem.
Artykuł powstał przy współpracy z firmą Orbico Adriatic Wines.
Regiony winiarskie Chorwacji
W przeciwieństwie do innych krajów winiarskich Chorwacja posiada cztery różne regiony, które opierają się na specyficznych właściwościach nasłonecznienia, niezbędnych do udanej uprawy winorośli. Każdy z nich odzwierciedla wpływ Morza Śródziemnego, Alp i Niziny Panońskiej.
Na stosunkowo niewielkiej przestrzeni rozciągającej się z południa na północ słoneczna Dalmacja sąsiaduje z Istrią i Kvarnerem. Wzgórza Chorwacji Środkowej znajdują się w północno-zachodnim zapleczu, między górami i wzgórzami opadającymi w dół od Alp i Alp Dynarskich. Docierają przez łagodne zbocza gór słoweńskich do Slawonii i chorwackiej części dorzecza Dunaju na wschodzie kraju – ostatecznie docierają do brzegów Dunaju.
Wino chorwackie
Różnorodność winiarskich regionów Chorwacji pozwala na szeroki wachlarz stylów win i różnorodność odmian win.
Białe wina w Chorwacji
Graševina (Welschriesling) to najczęściej uprawiana chorwacka odmiana, głównie uprawiana na obszarach śródlądowych, do produkcji różnych odmian win, od lekkich i świeżych win musujących, bogatych w aromaty, przez młode, po pełne, złożone i dojrzałe Graševiny.
REKLAMA
Oprócz Chardonnay, Pinot Gris, Traminer, Grüner Silvaner i Sauvignon, obszar w głębi lądu jest także domem dla wielu rodzimych odmian, takich jak Škrlet, Kleščecor Kraljevina, typowych dla poszczególnych podregionów winiarskich.
Istria dumna jest z Malvaziji i Muškat Momjanski. Inne, znane chorwackie białe wina to Žlahtina (Chasselas), Maraština, Pošip czy Grk.
Czerwone wina w Chorwacji
Wyzwanie stanowi odkrywanie najlepszych czerwonych win produkowanych z Pinot Noir, Blaufränkisch, Merlot czy Cabernet Sauvignon. Istria to Teran, Borgonja czy Muscat Rose.
U wybrzeży Adriatyku znajdują się tysiące wysp, na których znajdują się rodzime odmiany winorośli, takie jak Grk, Babić, Plavina lub Plavac Mali, zbierane w szczególnie atrakcyjnym regionie Dingač, a także popularna na całym świecie odmiana chorwacka – Crljenak Kaštelanski (Zinfandel).
Slawonia i Chorwacki Dunaj
Uprawa winorośli w Slawonii i regionie Dunaju została zaniedbana w czasie okupacji tureckiej (1527-1687). Po wypędzeniu Turków, dwór wiedeński podarował panom feudalnym duże majątki (Vukovar hrabiemu Elzowi, Ilok Odescalchi, duże obszary w Baranji dowódcy wojskowemu Eugeniuszowi Sabaudzkiemu, Daruvar Jankovići, natomiast diecezja Đakovo zorganizowała w tych posiadłościach uprawę winnic i produkcję wina.
REKLAMA
Pod koniec XIX wieku filoksera zniszczyła winnice, zniknięcie dawnych rodzimych odmian, ale także umożliwiła pojawienie się nowych odmian pochodzenia głównie niemieckiego, takich jak Welschriesling, Silvano green czy RhineRiesling.
Po drugiej wojnie światowej powstały duże winnice, takie jak PIK Belje-Kneževi vinogradi w winnicach Baranja, IPK Osijek-Erdut, PIK Vukovar-Ilokand LŠG „Jelen”, OOUR „Ilok” w winnicach Srijem, PPK Kutjevo, PK Orahovica, PIK Đakovo itd., oraz budowa nowoczesnych piwnic – Vukovar, Kutjevo i Erdut.
Wraz z agresją na Chorwację (1991-1995) wyrządzono wielkie szkody uprawie winorośli i produkcji wina w Baranji i regionie naddunajskim, a po pokojowej reintegracji rozpoczął się na nowo rozwój tej ważnej gałęzi gospodarki. Dziś jest coraz więcej rodzinnych winnic, które łączą winiarstwo i turystykę.
Zbiory regularnie wzrastają, a tamtejsze chorwackie wina zdobywają główne nagrody na najsłynniejszych światowych konkursach, takich jak Decanter World Wine Awards czy Mundus Vini.
Istria i Kvarner
Specjalnością tego regionu Kvarneru jest wyspa Susak, w całości zbudowana z piasku, porośnięta winnicami i trzciną. Kwaśna i piaszczysta gleba okazała się antyfilokseryczna, Wyspa Susak była jednym z nielicznych miejsc w Europie, gdzie filoksera (Phylloxeravastatrix) nie spustoszyła winnic pod koniec XIX wieku. Wyspiarze z łatwością dostrzegli przewagę komparatywną, przekształcili wyspę w dużą winnicę i nieźle zarabiali w czasach niedoboru wina.
Autochtoniczne odmiany Trojiščina i Sansigot niemal całkowicie zniknęły, ale dziś rodzime chorwackie winnice są odtwarzane i przywracane do produkcji.
Na wyspie Krk, w sąsiedztwie Vrbnika znajduje się żyzny i urodzajny teren – Vrbničko Polje – o powierzchni 210 hektarów, którego całą powierzchnię zajmują winnice autochtonicznego szczepu Žlahtina. Obecnie jest to jedyna lokalizacja uprawy Vrbničkiej žlahtiny – najsłynniejszego wina z tej odmiany winogron.
Istria jest szczególnie zorientowana na turystykę, a wina z tego regionu są częścią oferty turystycznej. Dobrze oznakowane i rozpoznawalne szlaki winiarskie prowadzą do wielu winiarzy, którzy oprócz doskonałych istryjskich win oferują również lokalną kuchnię. Istria dumna jest z Malvaziji.
Bogata oferta turystyczna Istrii, z rozwiniętą eno-gastroturystyką i licznymi imprezami związanymi z winem takimi jak chociażby „Vinistra”, „Dzień Otwartych Piwnic” czy „Dzień Wina”, przyciąga każdego roku dużą liczbę turystów. W latach 2014 i 2015 Istria znalazła się w pierwszej dziesiątce winiarskich destynacji na świecie, a w 2016 roku w pierwszej dziesiątce winiarskich destynacji w Europie.
Dalmacja
Rodzimą parę odmian zidentyfikowano jako odmianę Plavac mali, która jest również autochtoniczną odmianą dalmatyńską Kaštelanski crljenak lub Pribidragand, która jest identyczna ze słynną odmianą kalifornijską Zinfandel i włoskim Primitivo. Druga odmiana to Dobričić – odmiana autochtoniczna uprawiana tylko na wyspie Šolta i służy do poprawy koloru innych win.
REKLAMA
Vugava to kolejna autochtoniczna odmiana dalmatyńska, najbardziej rozpowszechniona na wyspie Vis. Służy do produkcji jakościowych i mocnych białych win dalmatyńskich, ale także słodkiego wina Prošek.
Babić, podobnie jak Plavac mali, na żyznych polach w głębi lądu, daje wina średniej jakości, podczas gdy na rzadkim obszarze skalistym daje najlepsze rezultaty.
Debit (Bjelina, Čarapar, Debit bijeli, Bilina, Debić, Pagadebit, Puljižanac) to późna odmiana białych winogron. Pochodzi prawdopodobnie z Włoch, a wina z jego winogron są zrównoważone i pijalne.
Najtrudniejszym okresem w historii dalmatyńskiej uprawy winorośli był okres wszy filoksery (1894-1918), ale w tym samym okresie obowiązywała tzw. „klauzula winiarska”, która umożliwiała import tanich włoskich win. Konsekwencją była duża emigracja mieszkańców Dalmacji, gdyż w XIX wieku wielu Dalmatyńczyków żyło z winorośli. Dalmacja to region w Chorwacji, gdzie winorośl wywarła największy wpływ na życie człowieka.
Chorwackie Wyżyny
Region ten obejmuje 20% winnic w całej Chorwacji i zgodnie z zapisami Rejestru Upraw Winiarskich wytwarza się tutaj 17,5% całej chorwackiej produkcji winogron i wina.
Winorośl uprawiana jest na wysokości od 120 do 400 m. n.p.m. W tym regionie nie ma winnic o dużej produkcji, jak w Slawonii. Są to mniejsze, rodzinne winiarnie, które mają możliwość zakwaterowania i łączą turystykę z winiarstwem.
W Żupanii Zagrzebskiej w 2000 roku rozpoczęto realizację pierwszego projektu dróg winnych w Chorwacji. Według Instytutu Turystyki z Zagrzebia, Medzimurski Szlak Winny jest określany jako Szlak Winny o najwyższym narodowym znaczeniu.
Zagorje to jeden z największych subregionów winiarskich w kontynentalnej Chorwacji. To także najzimniejszy podregion winiarski, a w winach zawsze można znaleźć wysoki poziom kwasów, dlatego coraz popularniejsza staje się uprawa słodkich win, w których taki poziom kwasów jest pożądany.
W tym regionie, oprócz międzynarodowych odmian, pracuje się nad rewitalizacją rodzimych odmian, takich jak Škrlet, Dišeća Ranina, Moslavac bijeli, Kraljevina, Plavec žuti, które są skarbem genetycznym i żywym pomnikiem.
Gdzie w Polsce można kupić wino chorwackie
Poniżej znajduje się lista miejsc, w których można zakupić chorwackie wina:
Mala Winnica: https://malawinnica.pl/
Lidl: https://winnicalidla.pl/
Frisco: https://www.frisco.pl/
Leclerc: https://leclerc.pl/
Carrefour: https://www.carrefour.pl/
Mielzynski: https://mielzynski.pl/
REKLAMA
